آفتابنیوز : سرویس بین الملل- انتشار خبر اعدام 37 نفر از اتباع عربستان سعودی توسط دولت آن کشور انتقادات گستردهای را در مطبوعات و رسانههای غربی به دنبال داشته است.
به گزارش آفتابنیوز؛ روزنامه بریتانیایی "ایندیپندنت" در مقالهای به شدت از رویکرد دولت محافظهکار بریتانیا نسبت به اقدامات اخیر عربستان انتقاد کرده است. این روزنامه مینویسد: "چرا بریتانیا و غرب در اینباره سخن نمیگوید؟ 37 نفر در عربستان سعودی اعدام شدهاند و شما سکوت کردهاید.
"محمد بن سلمان" ولیعهد عربستان از زمان به قدرت رسیدن باعث افزایش خشونتها و خونریزی ها در عربستان شده است. اکنون اما صدایی از دفتر نخست وزیری بریتانیا و وزارت خارجه این کشور نمیشنویم. همگان سکوت کردهاند. یک سال پیش، محمد بن سلمان شاهزاده سعودی به لندن سفر داشت. او در طول اقامت سه روزه خود علاوه بر ملکه با شاهزادگان بریتانیایی نیز دیدار داشت. او سپس به پایتختهای اروپایی و در نهایت به امریکا رفت. در امریکا با ترامپ دیدار کرد و به لسآنجلس برای دیدار با برخی از روسای غولهای فناوری، کسب و کار و حوزه سرگرمی امریکا سفر کرد. تصویری که او از خود در جهان ارائه میداد چهره یک مرد اصلاحطلب و معتقد به لزوم مدرنیزاسیون در عربستان بود. یک سال، بعد اکنون مشخص شده که آن تصویر توخالی بود. اخیرا 37 نفر در عربستان اعدام شدند. گفته شده بسیاری از آنان تحت شکنجه بازجویی شده بودند. از جمله قربانیان میتوان به "عبدالکریم الحواج" اشاره کرده که پسر جوانی بود که متهم به شرکت در تظاهرات ضددولتی در سن 16 سالگی شده بود.
براساس گزارش سازمانهای ناظر وضعیت حقوق بشر در عربستان تعداد اعدام ها از زمان به قدرت رسیدن محمد بن سلمان به میزان دو برابر افزایش یافتهاند. وضعیت حقوق بشری علیه شهروندان سعودی بدتر شده است. تصمیم محمد بن سلمان برای آزاد ساختن رانندگی زنان موجب شد تا برخی این تصور برایشان ایجاد شود که زنان عربستان آزادی خود را به دست آوردهاند اما در پشت این داستان زنانی هستند که برای این حق انتخاب زندانی و شکنجه شدهاند. احتمالا بدترین رفتار حکومت پادشاهی عربستان قتل "جمال خاشقجی" روزنامهنگار سعودی در کنسولگری عربستان در ترکیه بود. سیا و مقامهای امنیتی غربی میگویند رهبری عربستان در پشت این قتل قرار داشته است".
این روزنامه در ادامه می نویسد: "همزمان ولیعهد عربستان کارزار حمله نظامی علیه یمن را سازماندهی کرده که در جریان آن بیش از 70 هزار نفر کشته شدهاند جنگی که بیش از چهار سال به طول انجامیده است. بیش از 25 میلیون نفر یعنی 80 درصد از جمیعت یمن به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند. علیرغم ارتکاب این جنایات، عربستان هنوز هم حمایتهای سیاسی و نظامی رهبران غربی از جمله بریتانیا را با خود دارد. دستکم جنگندهها و بمبهایی به ارزش 4.7 میلیارد پوند از سوی بریتانیا به عربستان فروخته شدهاند که بسیاری از این تسلیحات در جنگ یمن مورد استفاده قرار گرفتهاند".
این روزنامه در بخش پایانی مقاله خود مینویسد:"یکی از دلایل در قدرت ماندن محمد بن سلمان اقتدارگرا حمایت از او در عرصه بینالمللی است. "ترزا می" نخست وزیر بریتانیا و "دونالد ترامپ" رییس جمهوری امریکا او را حمایت میکنند. زمانی که محمد بن سلمان در حال سفر به دور دنیا بود حملات در یمن ادامه داشت. او با عکس گرفتن با رهبران جهان نشان میداد که مشروعیت دارد و مورد تایید رهبران جهانی است. این شرمآور است. تنها فشار بین المللی است که دولت عربستان را مجبور به تغییر رفتار خواهد کرد. با این حال، سکوت کشورهای غربی نشان میدهد که عربستان نگرانیای ندارد و اعدامهای اخیر نیز نشانه آن است. تا زمانی که بریتانیا و دولتهای غربی در برابر اقدامات عربستان سکوت کنند دولت آن کشور نه تنها مرتکب قتل خواهد شد بلکه این روند را سرعت خواهد بخشید".
اقدامی علیه عدالت
سایت تحلیلی "میدل ایست آی" نیز در مقاله ای تحت عنوان "اعدامهای عربستان؛ اقدامی بیرحمانه علیه عدالت" اشاره میکند که حکومت عربستان نشان داد که شیعیان آن کشور دیگر نمیتوانند با اعتراضات مسالمتآمیز حقوق خود را مطالبه کنند. این سایت اشاره میکند که شیعیان عربستان اما تظاهرات مسالمتآمیز خود برای پایان دادن به بی عدالتی علیه خود در نیم قرن گذشته را متوقف نخواهند کرد چرا که آنان برای حقوق برابر در جامعه عربستان کوشش میکنند.
این سایت در ادامه مینویسد: "اعدامشدگان اخیر به اتهاماتی چون جاسوسی، ایجاد اخلال در امنیت و گسترش ایدئولوژی تشیع اعدام شدهاند. اکثر 34 نفر اعدام شده از فعالان سیاسی شیعه، محققان مذهبی و تعدادی از جوانان بودهاند که هنگام بازداشت زیر سن قانونی بودهاند. با این حال، نباید پرسید که آیا 15 قاتل خاشقجی نیز در میان این اعدامشدگان بودهاند یا خیر! پاسخ مشخص است هیچ یک از آن قاتلان در عربستان محاکمه نشدند و اعدام نمیشوند. به گزارش عفو بین الملل تاکنون دستکم 104 نفر در سال جاری در عربستان اعدام شدهاند. در سال 2018 میلادی دولت عربستان اعلام کرد که 149 نفر را اعدام کرده است. بسیاری از اعدامیهای اخیر جوانان شیعهای بودند که در سال 2011 میلادی و در جریان تظاهرات در استانهای شرقی آن کشور بازداشت شده بودند. اعدامهای اخیر در عربستان به نوعی سلاخی عدالت بودند. محاکمههای مخفی اعتبار دستگاه قضایی عربستان را زیر سوال میبرند. بسیاری از بازداشتشدگان زیر شکنجه اعتراف کرده بودند. در نتیجه، دولت عربستان مرتکب نقض حقوق بشر شده است. البته حکومت عربستان هیچگاه رژیمی پاسخگو نبوده است. عربستان در برابر هرگونه انتقاد نهادهای حقوق بشری میگوید از مشت آهنین برای پایان دادن به تروریسم استفاده می کند".
"میدل ایست آی" در ادامه اشاره میکند که به نظر میرسد اعدامهای اخیر بخشی از تلاش عربستان برای مقابله با ایران است. این سایت مینویسد: "ترامپ رییس جمهوری امریکا نشان داده که به ریاض برای مقابله با تهران نیاز دارد. قربانیان واقعی اعدامهای اخیر در عربستان شیعیان آن کشور هستند که نماینده اقلیتی در عربستان بودهاند. عربستان مدعی است که آنان به ایران وابسته بودهاند. دولت عربستان مدعی است که شیعیان آن کشور وفادار به تهران هستند. این در حالیست که بسیاری از فعالان شیعه تبعیدی در دهه 90 به عربستان بازگشتند و در رد فرقه گرایی و درباره حقوق شهروندی نوشتند و گفتند. آنان همچنین از طرح گفتوگوی ملی در دوران پادشاهی ملک عبدالله استقبال کرده بودند. با این حال، به نظر میرسد اکنون دولت عربستان سرکوب در قبال شیعیان را در پیش گرفته است. این در حالیست که شیعیان با تظاهرات مسالمت آمیز خواستار احقاق حقوق خود شده بودند".
اقدامی برای تحریک ایران؟
شبکه خبری "تی آر تی" ترکیه اما در یادداشتی اشاره میکند که به احتمال زیاد اعدام اخیر شیعیان در عربستان باعث تحریک ایران و تشدید تنش در روابط تهران – ریاض و رقابت منطقهای این دو کشور خواهد شد.
این شبکه خبری میافزاید: "اعدامهای اخیر در عربستان از میان جمعیت شیعه در آن کشور بوده است. این موضوع میتواند آتش خشم در منطقه را شعلهور ساخته و تهران را تحریک کند. این اعدامها پیامی از سوی عربستان به تهران است؛ در اینباره که ریاض در عزم خود برای مقابله با نفوذ ایران و شیعیان در منطقه جدی است. این موضوع از طرف دیگر نشانهای از شکست پادشاهی عربستان برای دستیابی به پیروزی در برابر ایران در سوریه و یمن است. اکنون شاهد هستیم که دولت سوریه به تدریج بار دیگر در عرصه دیپلماتیک جهان عرب جای خود را پیدا میکند و احتمالا بار دیگر به اتحادیه عرب خواهد پیوست. اما پرسش اصلی این است که دولت ایران و عراق و بازیگران غیردولتی مرتبط با آن دو کشور نسبت به اقدام اخیر عربستان جگونه پاسخ خواهند داد؟ اعدام 47 شیعه سعودی در اوایل سال 2016 میلادی موجب ایجاد بحران در روابط میان تهران – ریاض و قطع روابط دو کشور شد. زمانی که شیخ نمر در میان اعدامشدگان بود. اگر دولتهای ایران و عراق اکنون نیز با واکنش شدیدی نسبت به اقدام عربستان پاسخ دهند دیگر امکان میانجیگری بغداد در روابط تهران و ریاض از بین خواهد رفت. تشدید اصطکاک در روابط ایران و عربستان فشار بیشتری را بر دولت عراق وارد خواهد کرد چرا که بغداد در تلاش بوده تا از سویی با رایزنی با ایران و سوریه و از سوی دیگر با عربستان و سایر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نقش میانجی را ایفا نماید".
این شبکه خبری در ادامه میافزاید: "این اعدامها در حالی روی میدهند که در روزهای گذشته گمانهزنی در این باره مطرح شده بود که با اعلام آمادگی امارات و عربستان برای کمک به سیلزدگان ایران احتمالا امکان بهبود روابط میان تهران با ابوظبی و ریاض وجود خواهد داشت. این ژست جهانی از سوی امارات و عربستان در حالی بود که اقدامات دو کشور در یمن باعث ایجاد بدترین فاجعه انسانی شده است. اعدام اخیر شهروندان شیعه در عربستان اما هرگونه خوشبینی احتمالی در مورد آشتی میان ایران و عربستان را از بین برد. در نگاهی بدبینانه، اعدامهای اخیر در عربستان احتمالا اقدامی در راستای تحریک ایران به واکنش تند است تا از آن طریق بهانهای برای دونالد ترامپ به منظور آغاز اقدام نظامی علیه ایران و یا متحدان آن کشور در منطقه ایجاد شود. با این حال، عدم واکنش تند و عجولانه تهران نسبت به قرار داده شدن سپاه در فهرست تروریستی امریکا و همچنین عدم تمدید معافیت خرید نفت از ایران از سوی امریکا نشان میدهد که رهبران ایران به خوبی از خطرات افزایش دامنه منازعه در منطقه آگاه هستند. با این حال، باید پرسید که خویشتنداری تهران تا چه زمانی ادامه خواهد یافت؟".
انتقاد از سکوت جامعه بین المللی
روزنامه امریکایی "نیویورکتایمز" نیز در سرمقاله خود ضمن انتقاد از عربستان سعودی به دلیل اعدام 37 متهم از نهادهای حقوق بشری و دولتهای جهان خواسته تا جلوی ریاض را بگیرند.
این روزنامه با اشاره به دلیل سکوت جامعه بینالمللی در برابر اقدامات عربستان علیه شهروندان آن کشور مینویسد: "این ماه شرکت نفت آرامکو متعلق به دولت عربستان اعلام کرد که سال گذشته درآمدی 111 میلیارد دلاری داشته است که نشان میدهد پربازدهترین و سودآورترین شرکت در سطح جهان بوده است. در نتیجه، جای تعجبی ندارد که پس از قتل خاشقجی نیز دولتهای جهان و بانکها و شرکتها خواستار ادامه تجارت با پادشاهی عربستان شدند. محمد بن سلمان در حالی میگوید که خواستار مدرنیزاسیون و توسعه عربستان است که همزمان کارزار وسیع بازداشت، محاکمه و اعدام در عربستان نیز در جریان است. اخیرا 37 نفر در عربستان اعدام شدند. اعدام ها در آن کشور معمولا همراه با مراسم نمایش گردن زدن در ملاء عام هستند و وزارت کشور عربستان میگوید یک متهم نیز مصلوب شده است. براساس گزارش دیدهبان حقوق بشر 11 نفر به جرم جاسوسی برای ایران و 14 نفر به جرم شرکت در تظاهرات مرتبط با بهار عربی سال 2011 میلادی اعدام شدهاند. گفته شده اعترافات زیر شکنجه گرفته شدهاند. هیچ یک از این موارد نقض حقوق بشر خللی در دوستی جارد کوشنر داماد ترامپ و شخص رییس جمهوری با عربستان ایجاد نکردهاند".
این روزنامه در پایان سرمقاله خود مینویسد: "درست است که عربستان متحد استراتژیک امریکا است و سرچشمه تامین نفت خام است. با این حال، محمد بن سلمان نیز به بازوهای تجاری واشنگتن و نهادهای سرمایهگذاری جهانی برای تامین پول نیاز دارد. امریکا میتواند از طریق این نهادها و اهرمها بر او فشار وارد نماید. رفتار متمدنانه و خواست آن از عربستان بخشی اجتنابناپذیر از هر معاملهای است".